วิตามิน บี 1-6-12 (Vitamin B 1- 6 - 12 ) หรือ นิวโรเบียน (Neurobion)

ระบบและอวัยวะที่เกี่ยวข้อง :

เส้นประสาท  เภสัชกรรม 

อาการที่เกี่ยวข้อง :

เส้นประสาทอักเสบ 

บทนำ

วิตามิน บี-รวม เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีการผสมตัวยาหรือสารสำคัญของวิตามิน บี มากกว่า 1 ชนิดอยู่ในตำรับเดียวกัน วิตามินบีรวมของตลาดยาไทยที่พบเห็นได้บ่อยมักมีส่วนประกอบของวิตามิน บี1 บี6 และ บี12 (Vitamin B 1-6-12) แต่ปริมาณตัวยาวิตามิน บี ของแต่ละบริษัทก็ยังมีความแตกต่างกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสูตรตำรับที่นำไปขึ้นทะเบียนกับกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งยาชื่อการค้าที่เป็นที่รู้จัก เช่น ยานิวโรเบียน (Neurobion)

ยากลุ่มวิตามิน บี เป็นยาที่ละลายน้ำได้ดี และขับออกจากร่างกายโดยผ่านมากับปัสสาวะเป็นส่วนมาก แต่นั่นมิได้หมายความว่ายาจะไม่ทำอันตรายหรือไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงกับร่าง กาย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการตอบสนองของร่างกายต่อยาของแต่ละบุคคลไม่เหมือนกัน

วิตามิน บี 1-6-12 มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

วิตามิน บี 1-6-12 มีสรรพคุณใช้บำบัดและรักษาพยาธิสภาพหรือโรคที่เกี่ยวกับระบบปลายประสาท อาทิเช่น

• โรคเส้นประสาทเหตุเบาหวาน (Diabetic neuropathy) ที่มักมีอาการชามือ-เท้า
• โรคเส้นประสาทอักเสบเหตุจากแอลกอฮอล์/สุรา (Alcoholic neuropathy)
• อาการปวดจากเส้นประสาท (Neuralgia) หรือ ปวดเหตุประสาท (Neuropathic pain)
• การอักเสบของปลายประสาทอันมีสาเหตุจากโรคงูสวัด (ปวดเหตุเส้นประสาทงูสวัด)
• อาการปวดปลายประสาทบริเวณคอ (Neuralgia of cervical syndrome)
• อาการปวดปลายประสาทบริเวณหลัง
• บำบัดรักษาการอักเสบของเส้นประสาทในสมองเมื่อได้รับอุบัติเหตุ
• รักษาภาวะขาดวิตามิน บี ของร่างกาย

วิตามิน บี 1-6-12 มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

วิตามิน บี 1-6-12 มีกลไกการออกฤทธิ์โดยเป็นวิตามินที่จำเป็นต่อกระบวนการเผาผลาญ ของเซลล์ประสาทในร่างกาย การได้รับวิตามิน บี 1-6-12 ที่เพียงพอและเหมาะสม จะทำให้กระ บวนการทำงานของเซลล์ประสาทเป็นไปอย่างปกติและมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การทำงานของอวัยวะในร่างกายที่มีผลกระทบกลับมาทำหน้าที่ได้เช่นเดิม แต่ทั้งนี้ร่างกายต้องได้รับสารอาหารอื่นๆที่เพียงพอและเหมาะสมร่วมด้วย

วิตามิน บี 1-6-12 มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

วิตามิน บี 1-6-12 มีรูปแบบการจัดจำหน่าย ดังนี้

ก. จำหน่ายในรูปแบบยาเม็ด ที่ประกอบด้วย

• วิตามิน บี 1 (Thiamin disulfate) 100 มิลลิกรัม
• วิตามิน บี 6 (Pyridoxine HCL) 200 มิลลิกรัม
• วิตามิน บี 12 (Cyanocobalamin) 200 ไมโครกรัม

ข.จำหน่ายในรูปแบบยาฉีด ใน 3 มิลลิลิตร ประกอบด้วย

• วิตามิน บี 1 (Thiamin disulfate) 100 มิลลิกรัม
• วิตามิน บี 6 (Pyridoxine HCL) 200 มิลลิกรัม
• วิตามิน บี 12 (Cyanocobalamin) 5,000 ไมโครกรัม

*****หมายเหตุ:

ปริมาณยาของวิตามิน บี1 บี6 และ บี12 ของแต่ละบริษัทอาจมีความแตกต่างกันออกไป ทั้งนี้ขึ้นกับสูตรตำรับที่จดทะเบียนกับคณะกรรมการอาหารและยา

วิตามิน บี 1-6-12 มีขนาดรับประทานอย่างไร?

วิตามิน บี 1-6-12 มีขนาดรับประทาน ดังนี้

ก.ผู้ใหญ่: รับประทานครั้งละ 1 เม็ด วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร การปรับเปลี่ยนขนาดและระยะเวลาในการรับประทานขึ้นอยู่กับแพทย์ผู้ทำการรักษาเป็นผู้พิจารณาเท่านั้น การรับประทานวิตามินบีเป็นระยะเวลานาน สามารถก่อให้เกิดผลเสียตามมาได้ เช่น หากร่างกายได้รับวิตามิน บี 6 มากกว่า 1 กรัม/วัน เป็นเวลามากกว่า 2 เดือนขึ้นไป สามารถก่อให้เกิดอาการคล้ายกับเส้นประ สาทเป็นพิษ (Neurotoxic effects)

ข. เด็ก: ข้อมูลการใช้ยานี้ในเด็กมีจำกัด ดังนั้นการใช้ยานี้ในเด็ก ต้องขึ้นกับตำแนะนำของแพทย์เท่านั้น

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึง วิตามิน บี 1-6-12 ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและ

เภสัชกร ดังนี้

• ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
• มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยาหรืออาหารเสริมอะไรอยู่ เพราะวิตามิน บี 1-6-12 อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อน
• หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรกและเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานวิตามิน บี 1-6-12 สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

วิตามิน บี 1-6-12 มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยากลุ่มวิตามิน บีรวม ที่รวมถึง วิตามิน บี 1-6-12 สามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ (ผล ข้างเคียง/อาการข้างเคียง) ดังนี้ เช่น มีอาการเหงื่อออกมาก หัวใจเต้นเร็ว ผู้ป่วยบางรายอาจพบอาการคัน หรือมีอาการคล้ายเป็นลมพิษ และอาการอื่นที่อาจพบเห็นได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย หรือปวดท้อง เป็นต้น

มีข้อควรระวังการใช้วิตามิน บี 1-6-12 อย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ วิตามิน บี 1-6-12 ดังนี้

• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่แพ้วิตามิน บี ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในสูตรตำรับยาต่างๆ
• ไม่สมควรใช้วิตามิน บีรวม ชนิดเม็ดสำหรับรับประทานในเด็กเล็ก
• อาจเกิดพยาธิสภาพหรืออาการโรคของเส้นประสาทได้ หากผู้ป่วยได้รับ วิตามิน บี 6 มาก กว่า 50 มิลลิกรัมโดยเฉลี่ยต่อวัน เป็นเวลา 6 - 12 เดือนขึ้นไป
• ยาเม็ดวิตามิน บีรวม ชนิดเม็ด มักมีน้ำตาลแลคโตสเป็นส่วนประกอบ ควรระวังการใช้ยา ในผู้ป่วยที่แพ้น้ำตาลแลคโตส
• ระวังการใช้วิตามิน บีรวม กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร พบว่ามารดา ที่ได้รับวิตามิน บี 6 มากกว่า 600 มิลลิกรัม/วัน อาจทำให้ร่างกายผลิตน้ำนมได้น้อยลงกว่าปกติ
• ห้ามรับประทานยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมวิตามิน บี 1-6-12 ด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้ง ควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.comบทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

วิตามิน บี 1-6-12 มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

วิตามิน บี 1-6-12 มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น ดังนี้

• การใช้วิตามิน บีรวม ที่มีวิตามิน บี 6 เป็นองค์ประกอบร่วม จะทำให้ประสิทธิผลในการรัก ษาโรคของวิตามินบี 6 ด้อยลงไป ยากลุ่มดังกล่าว ได้แก่ Isoniazid, Cycloserine, Penicilla mine, Hydralazine
• การใช้วิตามิน บีรวม โดยมีวิตามินบี 1 เป็นองค์ประกอบร่วมกับยาขับปัสสาวะ เช่น Furozemide เป็นเวลานานๆ จะทำให้ปริมาณวิตามิน บี 1 ในกระแสเลือดลดต่ำลงได้อย่างรวดเร็ว
• การใช้วิตามิน บีรวม ที่มีวิตามินบี 6 เป็นองค์ประกอบร่วมกับยาที่ใช้รักษาโรคพาร์กินสัน เช่น Levodopa พบว่าวิตามินบี 6 จะทำให้ประสิทธิภาพในการรักษาโรคพาร์กินสันของ Levo dopa ลดน้อยและด้อยลงไป จึงควรหลีกเลี่ยงที่จะใช้ยาร่วมกัน

ควรเก็บรักษาวิตามิน บี 1-6-12 อย่างไร?

ควรเก็บวิตามิน บี 1-6-12 ที่อุณหภูมิไม่เกิน 25 องศาเซลเซียส (Celsius) เก็บยาให้พ้น แสงแดดและความชื้น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง และไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำ

วิตามิน บี 1-6-12 มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

วิตามินบี 1-6-12 ที่จำหน่ายในประเทศไทย มียาชื่อการค้าอื่นและบริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า	บริษัทผู้ผลิต
3 B (3 บี)	Atlantic Lab
3-Vitabee (3-ไวตาบี)	Chew Brothers
Ammi-Vita (แอมมี-ไวตา)	MacroPhar
B1 B6 B12 Utopian (บี1 บี6 บี12 ยูโทเปียน)	Utopian
B1-6-12 (บี 1-6-12)	Chinta
Beromin Forte (เบอโรมิน ฟอร์ท)	Condrugs
B-Trimin (บี-ไตรมิน)	Bangkok Lab & Cosmetic
Cori-3B (โครี-3บี)	A N H Products
Cyriamine/Cyriamine Fort (ซีไรอามีน/ซีไรอามีน ฟอร์ท)	Pharmasant Lab
Genavit (เจนาวิต)	General Drugs House
K.B. Tribemin (เค.บี. ทริเบมิน)	K.B. Pharma
Masa 3B (มาซา 3บี)	Masa Lab
Mila-Vita (มิลา-ไวตา)	Milano
Neubee Forte (นูบี ฟอร์ท)	Medifive
Neurobex (นูโรเบ็กซ์)	British Dispensary (L.P.)
Neurobion (นูโรเบียน)	Merck
Nuro-B (นูโร-บี)	T.O. Chemicals
Nuvit (นูวิต)	Pharmaland
O.S.T. Vit (โอ.เอส.ที. วิต)	Greater Pharma
One Six Twelve (วัน ซิก ทเวล)	M & H Manufacturing
Princi-B Fort (พรินซี-บี ฟอร์ท)	sanofi-aventis
Saebin F 1-6-12 (เซบิน เอฟ 1-6-12)	Chinta
Sambee (แซมบี)	Medicpharma
Tribemed (ทริเบเมด)	Medicpharma
Tribemine (ทริเบมิน)	Utopian
Tribesian (ทริเบเซียน)	Asian Pharm
Triple-B (ทริเปิล-บี)	B L Hua
Trivit-B (ไตรวิต-บี)	T P Drug
Uto Vitavit (ยูโท ไวตาวิต)	Utopian
Vitabion (วิตาเบียน)	Unison
Vitamin B 1-6-12 GPO (วิตามิน บี 1-6-12 จีพีโอ)	GPO
Vitamin B1+6+12 T Man (วิตามิน บี1+6+12 ที แมน	T. Man Pharma
Vitelsix (วิตเอลซิก)	Unison
Vitron (ไวทรอน)	Pharmaland

บรรณานุกรม

1 http://www.mims.com/Malaysia/drug/info/Neurobion/?type=full#Indications [2014,June26].
2 http://www.mims.com/thailand/drug/info/Neurobion/ [2014,June26]